Μίνι φούστα και πενιές στην Ελλάδα του ’70
Χωρίς να έχω στα χέρια μου κάποια στατιστική μελέτη, πιθανολογώ ότι το 90% των λαϊκών τραγουδιών στην Ελλάδα, στις δεκαετίες του ’60 και του ’70, έχουν σαν θέμα τους τον έρωτα, την φτώχεια και όλα τα επακόλουθά τους (προδοσία, χωρισμός , ορφάνια, ξενιτειά κλπ). Υπάρχουν όμως και λαϊκά τραγούδια που οι στίχοι τους αφορούν θέματα τα οποία κατά κάποιο τρόπο απασχολούσαν την ελληνική κοινωνία την εποχή που γράφτηκαν. Τα τραγούδια αυτά, ανεξάρτητα από την ποιότητα της μουσικής και των στίχων τους, προσφέρονται για μια προσεκτικότερη, κοινωνιολογική θα τολμούσα να πω, ματιά.
Η μεγαλύτερη όπως λένε επανάσταση στο χώρο της μόδας, η μίνι φούστα, βρήκε την Ελλάδα να στενάζει κάτω από τα δεσμά μιας άλλης αυτοαποκαλούμενης «εθνικής επανάστασης», της χούντας των συνταγματαρχών. Παρά τις γελοίες προσπάθειες του χουντικού καθεστώτος και του αντιπροέδρου Στυλιανού Παττακού αυτοπροσώπως να πολεμήσει τη νέα μόδα, η μίνι φούστα ενίκησε κατά κράτος.(O Παττακός σε πρόσφατες δηλώσεις του προσπάθησε να «αμβλύνει» τα γεγονότα. Σε απόσπασμα δήλωσής του, που ακούστηκε σε εκπομπή του Στ. Κούλογλου λέει: «Και μου έλεγε ότι γιατί απαγορεύετε την μίνι φούστα, αφού οι αρχαίοι πρόγονοι σας ήταν μάλιστα και γυμνοί τελείως. Και απήντησα. Δεν απαγόρευσα την κοντή φούστα. Αλλά είπα, όποιες έχουν ωραία γάμπα, να την δείχνουν. Όσες είναι στραβοπόδες να μην την δείχνουν»).
Χρονογράφοι και γελοιογράφοι της εποχής σατίρισαν την εξάπλωση του φαινομένου, με το οποίο -βούτυρο στο ψωμί τους- ασχολήθηκε η επιθεώρηση και ο ελληνικός κινηματογράφος. (Ενδεικτικός είναι ο τίτλος της ταινίας του 1967 «μίνι φούστα και καράτε» που σκηνοθέτησε ο Βαγγέλης Σειληνός).
Και φυσικά, το λαϊκό τραγούδι, μελέτησε με τον δικό του τρόπο το φαινόμενο μίνι φούστα
Το «πωπωπω αυτό το μίνι» είναι ένα τραγούδι του Γ. Ροβερτάκη που δισκογραφήθηκε το 1969με την τραγουδίστρια Βάκια Βάλβη και τον συνθέτη.
Τώρα το Καλοκαιράκι
βράσε ρύζι Μανωλάκη,
όπως πάει το σούπερ μίνι,
πωπωπω τι έχει να γίνει.
Η γιαγιά σου Μανωλάκη
ήταν στο περιβολάκι
και φορούσε σούπερ μίνι.
Μανωλάκη τι θα γίνει;
Άκουσα την πεθερά μου
πού’λεγε και στα παιδιά μου,
θέλει να φορέσει μίνι
πωπωπω τι έχει να γίνει.
Πήγε εκεί στη Βαγγελίστρα
πού’ναι μια καλή μοδίστρα,
να της ράψει σούπερ μίνι
κι όσα θέλει της τα δίνει.
Η γιαγιά σου Μανωλάκη
ήταν στο περιβολάκι
και φορούσε σούπερ μίνι.
Μανωλάκη τι θα γίνει;
Το τραγούδι του Σπύρου Σκορδίλη «η φούστα σου η μίνι», αρχικά έπεσε θύμα της λογοκρισίας και απαγορεύτηκε η κυκλοφορία του. Φαίνεται ότι ο στίχος «το μίνι μίνι μίνι το μινάκι σου» ήταν υπερβολικά τολμηρός για τα «σεπτά» ήθη της εποχής. Όταν κυκλοφόρησε σε δίσκο το τραγούδησε ο ίδιος ο συνθέτης μαζί με την γυναίκα του Λένα Νταϊνά.
Ντύθηκες και στολίστηκες
στην πένα, στο καντίνι
με μπότες ως το γόνατο
και με τη φούστα μίνι.
Μίνι φοράει η Ζωζώ
μίνι και η Ειρήνη,
να δούμε απ΄τα υπάρχοντα
κρυφό το τι θα μείνει.
Το μίνι μίνι μίνι το μινάκι σου
καμίνι, μίνι, μίνι το κορμάκι σου
μα επιτέλους, πού το πάμε, τι θα γίνει
ανάθεμά τον πού’βγαλε τη μόδα αυτή του μίνι.
Γλυτώσαμε απ΄το φουρό
πέσαμε στο μπικίνι,
μείναμε λίγο ήσυχοι
και να η φούστα μίνι,
που ξέφυγε απ΄τη γραμμή
και πάνω απ΄το γόνατο
μη σταματήσεις μόδα μου,
προχώρα το, προχώρα το.
Το μίνι μίνι μίνι το μινάκι σου
καμίνι, μίνι, μίνι το κορμάκι σου
μα επιτέλους, πού το πάμε, τι θα γίνει
ανάθεμά τον πού’βγαλε τη μόδα αυτή του μίνι.
Λίγα χρόνια αργότερα, όταν η μόδα (ή οι βιομηχανίες υφασμάτων; ) ωθούσαν τον γυναικείο πληθυσμό να φορέσει τις μάξι φούστες, ο «μπερδεμένος» Χρηστάκης ηθικολογεί και κινδυνολογεί σε ρυθμούς λαϊκού… σέικ, τραγουδώντας «πότε μίνι και πότε μάξι»:
Έμαθα ότι περπατάς
και στα κλαμπ ότι ξενυχτάς,
έχεις γίνει μοντέρνα κοπέλα
και το σέικ χορεύεις με τρέλα.
Πότε μίνι και πότε μάξι
κάθε μέρα αλλάζεις αμάξι.
Το αγόρι σου θα χάσεις
και δεν θα το βρείς.
Κοίταξε μυαλό να αλλάξεις,
όσο είναι νωρίς.
Δεν σε νοιάζει πολύ πολύ
ο κοσμάκης τι θα σου πει.
Περπατάς όλο νάζι και σέξι
και στο σπίτι σου πας όταν φέξει.
Πότε μίνι και πότε μάξι
κάθε μέρα αλλάζεις αμάξι.
Το αγόρι σου θα χάσεις
και δεν θα το βρεις.
Κοίταξε μυαλό να αλλάξεις,
όσο είναι νωρίς.
Αυτά για την ώρα. Και μη νομίζετε ότι θα γλυτώσετε εύκολα από τις μουσικές μου βουτιές. Θα τα ξαναπούμε.
Φακελάκι
What smilies can I use?
Allu Fun Marx: Αριστερά ...στη Blogoslovakia 
…»όποιες έχουν ωραία γάμπα, να την δείχνουν. Όσες είναι στραβοπόδες να μην την δείχνουν”
(δεν έχω ακούσει πιο γελοία δικαιολογία ανθρώπου..!)
🙂
Ωραία τα τραγούδια, στο είπα;
Καλημέρα!
Καλησπέρα, εγώ περιμένω να δω πότε θέμα των τραγουδιών θα γίνει η εξέγερση.
Ωραίο το μίνι αφιέρωμα του Αλλού Φαν Μαξ!
πιο παλιά δεν είχε κάνει το ίδιο κι ο Πάγκαλος? (δεν υποννοώ ότι είσαι τόόόσο παλιός, αλλά ότι ξέρεις καλή ιστορία! άλλωστε και επί Πατακού αγέννητος δεν ήσουν; 😉 )
Μα καλά, κληρονόμησες καμιά αποθήκη με παλιά τζουκμπόξ; Μπράβο!
Αυτές κι αν είναι ανασκαφές!!
🙂
Το μίνι στο σωστό μήκος, είναι κολακευτικό .
Πάω να βράβω ρύζι…ο Μανολάκης!!!
Πάλι καλά που δεν βρήκες και το τραγούδι «την εποχή του Πάγκαλου»!!!
Αυτό δεν είναι βουτιά διδάσκαλε (οδηγίες ακολουθώ) μακροβούτι σε βαθιά νερά είναι. Να πω κι ένα λογάκι για την επανάσταση και τις στραβοπόδες…
Η γυναίκα ενός θειού μου, είχε πολύ στραβά πόδια κι ο πατέρας τον πείραζε, επιμένοντας να τον ρωτάει, πώς την επήρε
Θοδωράκη του ‘πε, όταν είδε κι απόειδε, χωμένη ίσαμε το λαιμό στο στάρι ήταν, όταν τη γνώρισα…την πάτησα, ο έρμος
Καλησπέρες σε όλους…αφεντικό και αναγνώστες του Ποικιλοπωλείου 🙂
@ αδερφέ, το «την εποχή του Πάγκαλου» είναι πασίγνωστο τραγούδι, το έχει πει ο Νταλάρας, βλέπεις…
🙂
(γμτ! Πάτησα το submit χωρίς να τελειώσω)
…και αναφέρεται σε πολύ παλιότερη εποχή, στα 1925,
και έχει ως εξής, Κροτ:
Η διάταξη που έμεινε ιστορική είχε τον τίτλο (ημερομηνία εκδόσεως 30 Νοεμβρίου 1925) «Περί ορισμένου μήκους φουστών δεσποινίδων άνω των 12 ετών και κυριών κυκλοφορουσών εις δημόσια εν γένει μέρη και κέντρα».
«Ορίζομεν όπως αι κυρίαι και δεσποινίδες αι άνω των 12 ετών οσάκις περιέρχονται τα δημόσια εν γένει μέρη ως και όταν εισέρχονται εντός των δημοσίων κέντρων φέρωσι φούστας ων το κατώτατον άκρον δέον να απέχη από του εδάφους 30 εκατοστά.Του μέτρου θεωρούνται συνυπεύθυνοι οι γονείς ή οι επίτροποι των ανηλίκων κοριτσιών…Οι παραβάται της παρούσης καταδιώκονται και τιμωρούνται συμφώνως προς το άρθρον 007 του ποινικού νόμου..
Αυτά τα τραγούδια, τόσο για τη μουσική τους σύνθεση όσο και για τους στίχους τους, είχαν επιλεγεί από τη χούντα σαν ένα από τα πολλά μέσα βασανιστηρίων.
Έκλειναν τον αντιφρονούντα σε ένα κελί και του έβαζαν ένα ή και άλλα παρόμοια τραγούδια να ακούει και μέσα σε δυο ώρες –το πολύ- είχε ομολογήσει και όσα δεν είχε κάνει!
(Δεν παίρνω και όρκο για την πληροφορία…).
ΥΓ: να διορθώσω το ¨στίχο¨ που λέει: ¨…στην πένα στο ΚΑΝΤΗΛΙ…¨ . Είναι ΚΑΝΤΙΝΙ-προφανώς για να ταιριάζει με το ΜΙΝΙ…
Αν και φανατική της ελεύθερης έκφρασης, της αυτοδιάθεσης του σαρκίου μας και στο φινάλε του προσωπικού στυλ, ομολογώ πως, πολλές φορές, μ’ αυτά που βλέπουν τα δόλια μου ματάκια, λησμονώ την ένδοξες αντιστασιακές οικογενειακές καταβολές και στο τσακ είμαι να επικαλεστώ τον κακομοίρη Πάγκαλο. «Πότε μίνι πότε μάξι, θα βγει ο κόσμος και θα μας κράξει!»
Εύγε, παιδί μου, Αλλουφάνη!
Νατασάκι, πράγματι ο Πάγκαλος είχε βγάλει φιρμάνι για τις φούστες, αλλά στοιχηματίζω ό,τι θέλεις ότι το απόσπασμα που παραθέτεις από το φόρουμ dalaras δεν είναι αυθεντικό. Κανείς δεν θα έγραφε «κοριτσιών» το 1925, πολύ δε περισσότερο ένα αυταρχικό καθεστώς (και άλλες πολλές ενδείξεις, δηλαδή).
Νίκο Σαραντάκο, με αναζήτηση το βρήκα, δεν ξέρω.
Πάντως αναφέρουν σαν πηγή το βιβλίο του Ηρακλή Ευστρατιάδη «μία Ιστορία…ένα Τραγούδι…» (100 αγαπημένα τραγούδια και οι ιστορίες τους (εκδόσεις Toubi’s).
Δεν ξέρω κάτι παραπάνω 🙂
@ Νατάσα: Λάτρης του ωραίου και ο χουντο-Παττακός!
Τι να πεις…
@ swell: Οι εξεγέρσεις πάντα είχαν τα τραγούδια τους. Ας γίνει η εξέγερση και τα τραγούδια θα βρεθούνε. Εκεί θα κολλήσουμε;
@ Σκύλε της Βάλια Κάλντα: Όταν διάβασα το όνομα της τραγουδίστριας Βάκια Βάλβη θυμήθηκα το ψευδώνυμό σου.
🙂
@ Krot: Μανία με τον Πάγκαλο!
Ορίστε… Σού απαντάει πιο κάτω η natasa-pedia.
🙂
@N. Σαραντάκο: Δεν κληρονόμησα, αλλά υπεξαίρεσα. Και τα 45-άρια δεν ήταν σε υλική αλλά σε ψηφιακή μορφή.
🙂
@ Vassia: Ανασκάπτω κι ότι βρίσκω το μοιράζομαι. Για την Μπλογκοσλοβακία ρε γαμώτο!
@ Μάνο: πρόσεξε μόνο μη σου γίνει το ρύζι λαπάς…
:p
@Ρούλα: Καλά βρε συ! Ο θειός σου, από το χωράφι κατευθείαν στην εκκλησία την πήγε την θειά σου; Κρατημό δεν είχε!!!
🙂
@ Nατάσα-2: Ευχαριστώ πολύ κυρία natasa-pedia. Πολύ διαφωτιστικά όλα περί Πάγκαλου.
@ Syneas: Ευχαριστώ για την διόρθωση.
Για τα υπόλοιπα θα διαφωνήσω. Για παράδειγμα ο Σπύρος Σκορδίλης είχε δισκογραφήσει τραγούδια του Βαμβακάρη, του Θεοδωράκη, του Ξαρχάκου κ.α
@ Elf: Το μυστικό είναι η φράση που έγραψες : «προσωπικό στυλ». Να φοράμε ό,τι μας ταιριάζει και ό,τι μας κάνει να νιώθουμε άνετα και όχι όσα μας επιβάλουν έξωθεν.
@ Νina: Ευχαριστώ μαμά!
🙂
@ N. Σαραντάκο: Πραγματικά, εκείνο το «κοριτσιών» δεν είναι της εποχής.
ναι, προφανώς τον δικτάτορα Πάγκαλο εννοούσα, όχι τον Θόδωρο -και υποψιάζομαι πως δεν έχει άδικο ο Νίκος Σαραντάκος.
(εννοούσα πως δεν ήταν πρωτοτυπία η πρωτοβουλία του Παττακού).
Μόρτη και αλανιάρη μας έφκιαξες πάλι.! 😆
Είναι κρίμα που μερικοί άνθρωποι χάνουν τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους και αντί να γίνουν πχ. «Σόουμαν», γίνονται πχ. χουντικοί.
Για τον Παττακό ομιλώ. Προκειται περί μεγάλου σατυρικού ταλέντου που το εφάρμοσε όμως σε εγκληματικές ενέργειες.
Εκπλήσομαι ευχ-άριστα τελευταίως με τις αναρτήσεις σου.
Στείλε μου μόνο – όποτε βρεις χρόνο- ένα μέηλ, να μου λες πως μπορώ να ανεβάσω τραγούδια ή και δίσκους που να μπορεί και κάποιος άλλος να τα κατεβάσει να τα έχει.
Πιστεύω θα χρειαστεί στην πορεία, διότι οι τελευταίες αναρτήσεις σου, μου λειτουργούν προκλητικά…
Τέλος, να επισημάνω τον απίστευτο στίχο
«το μίνι, μίνι, μίνι, το μινάκι σου»……
Βοήθειά μας!
Μ’αρεσε η αναφορα σου στο μινι και ξερεις γιατι εγω τοτε επι χουντας τελειωνα το σχολειο και φορεσα αρκετο μινι μια και κατα θεωρια πατακου ειχα ισια ποδια,αλλα και στραβα να ειχα λογω νιατου θα το φορουσα και ηταν ωραια τοτε ,τα κοριτσακια με το μινι,ενω αν το συγκρινεις με τη σημερινη εποχη που τα εχουν ολα εξω και καλα τα κοριτσακια αλλα και κατι χονδρες που ξεχειλιζουν τα κρεατα? τι να πεις.Και μου θυμισες με το τραγυδι μινι μινι το μινακι σου ωραιες εποχες.Την καλυτερη ηλικια.Φιλικοτατα και καλο πασχα ελευθερια.Εκει που παω δεν εχω ιντερνετ και θα μου λειψετε.
Που τα βρίσκεις βρε αθεόφοβε;
Α , ρε Allu , τί μου θύμισες …
Μάϊος του ’67 (λίγο μετά την «εθνοσωτήριο» ) , στην 7ήμερη εκδρομή στην Πελλοπόνησο (Γ’ Λυκείου – Θράκη) … Μέσα στο λεωφορείο , πανικός με το «Η φούστα σου η μίνι» (προ απαγόρευσης) , παιγμένο σε 45άρι βινύλιο , από φορητό πικ-απ και φυσικά ουρλιάζοντας όλοι μαζί το σπιρτόζικο ρεφρέν …. με όλες του τις παραφράσεις . Σε κάποια φάση σηκώνεται ο .. συνοδός φιλόλογος (ο επονομαζόμενος και «Φίλιππας» – γιατί έτσι έλεγε τον Φίλιππο της Μακεδονίας) και μας …. ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΙ το τραγούδι κατάσχοντας τον δίσκο … Απογοήτευση και πένθος μέσα στο λεωφορείο … Λίγα λεπτά μετά ο οδηγός , προφασιζόμενος … νύστα , ανοίγει το ραδιόφωνο του πούλμαν …. και ακούγεται το … επίμαχο ρεφρέν σε όλη του την μεγαλοπρέπεια . Το άσμα , το έπαιζαν όλοι οι πειρατικοί μαι μη , σταθμοί της Επικράτειας … Γυρνάει προς τον εμβρόντητο φιλόλογο και του λέει :
– Αν μου απαγορέψεις να τραγουδάω … θα σε κατεβάσω στην ερημιά (ερημιά ήταν τότε ο δρόμος) και θα συνεχίσω με το … σκυλολόϊ για Πελλοπόνησο ….
Περιττό να σου πω , πως ο οδηγός (που ειρήσθω εν παρόδω λεγόταν Νίκος Ξανθόπουλος και ήταν πρωτοξάδερφος του γνωστού τραγουδιστή – έτσι έλεγε τουλάχιστον) , ήταν επίτημος καλεσμένος στην συγκέντρωση των αποφοίτων του ’67 μετά από τα 30 χρόνια που έγινε στη Ξάνθη και φυσικά …. παρ’όλα τα 80 του χρόνια , ήρθε και το τραγουδήσαμε το άσμα … ουρλιάζοντας όπως παλιά ….
Καλέ , αυτό , έπρεπε να το κάνω ποστ …
Συγγνώμη για το «σεντόνι» .
Aχ τι μου θύμισες!!! Να σαι καλά!!!
Η γυναίκα είναι δώρο της φύσης… οταν φοράει μίνι είναι η Θεά της Φύσης…
Χρόνια Πολλά!!!