Τα «Κολοκοτρωνέικα» τραγούδια του Μίκη

Ο Χρήστος Κολοκοτρώνης (1924 -1999) είναι μια από τις μυθικές μορφές του λαϊκού μας τραγουδιού, το οποίο υπηρέτησε για περίπου μισό αιώνα ως συνθέτης, στιχουργός και τραγουδιστής.
Το πρώτο του τραγούδι(«Το πλουσιόπαιδο») δισκογραφήθηκε στις αρχές του 1950. Από τότε η υπογραφή του φιγουράρισε δίπλα στους τίτλους 1000 περίπου τραγουδιών, τα οποία τραγούδησαν οι μεγαλύτερες φωνές του λαϊκού μας τραγουδιού (Χιώτης, Γαβαλάς, Καζαντζίδης, Διονυσίου, Καίτη Γκρέυ, Μαίρη Λίντα, Πόλυ Πάνου κ.α)

Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και μελετητή του λαϊκού τραγουδιού Πάνο Γεραμάνη ο Χ. Κολοκοτρώνης «ήταν διακεκριμένος στιχουργός, σωστός συνθέτης, ενώ έδωσε τη «μάχη του πάλκου» μέσα από δικά του κέντρα διασκέδασης, αλλά και από μαγαζιά άλλων ιδιοκτητών, στα οποία εμφανίστηκε και τραγούδησε τα τελευταία 15 χρόνια. Οι στίχοι και η θεματολογία του Χρήστου Κολοκοτρώνη έφεραν ένα καινούργιο πνεύμα στον χώρο του λαϊκού τραγουδιού κι έδωσαν μια νέα πνοή στη δημιουργία της περιόδου, στις αρχές του 1950, όταν υπήρχε η μετεξέλιξη τού κλασικού ρεμπέτικου σε κοινωνικό (ή όχι) λαϊκό τραγούδι.»

Την απλότητα, την ομορφιά των εικόνων και την ρυθμική καθαρότητα των στίχων του Χ. Κολοκοτρώνη, φαίνεται ότι εκτίμησε και ο Μίκης Θεοδωράκης και έκανε τρία τραγούδια πάνω σε στίχους του Κολοκοτρώνη. Τα τραγούδια αυτά που χαριτολογώντας τα αποκαλώ «τα κολοκοτρωνέικα» τραγούδια του Μίκη, είναι το θέμα του σημερινού ποστ.

Το πρώτο τραγούδι έχει τίτλο «Σε ποιο βουνό» ,κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1963 και το ακούμε από την Πόλυ Πάνου

Σε ποιο βουνό απόψε που πονώ
θα πάω να βρω τ’ αθάνατο νερό.
Σε ποια οξιά θα βρω τη μοναξιά,
σε ποια πηγή θα γειάνω τη πληγή

Μέσα στη ζωή που βρέθηκα
για να πονώ, για να πονώ, βαρέθηκα

Νά ‘μουν πουλί να πέταγα ψηλά
τους στεναγμούς να ρίξω χαμηλά.
Πικρός καημός, τετράδιπλη χαρά
νά‘σαι φτωχός με πλούσια καρδιά .

Μέσα στη ζωή που βρέθηκα
για να πονώ, για να πονώ, βαρέθηκα

Το «Κάποιο πρωινό στον Πειραιά» είναι το δεύτερο «κολοκοτρωνέικο» τραγούδι του Μίκη Θεοδωράκη.
Το ερμηνεύει ο Πάνος Γαβαλάς. Δεύτερη φωνή η Ρία Κούρτη.

Κάποιο πρωινό στον Πειραιά, στον Πειραιά,
έφυγες καρδιά μου για την ξενιτιά
Έφυγες καρδιά μου για την ξενιτιά
Ήσουν ο ήλιος μου κι η χρυσαυγή,
έφυγες κι έσβησε το φως απ’ τη γη
ήσουν τ’ αστέρι μου το φωτεινό,
σ’ έχασα ταίρι μου και τώρα πονώ.
Κάποιο πρωινό στον Πειραιά, στον Πειραιά,
έφυγες καρδιά μου για την ξενιτιά.

Κάποιο πρωινό ξημέρωσε, ξημέρωσε,
έφυγες κι ο πόνος με μαχαίρωσε.
Έφυγες κι ο πόνος με μαχαίρωσε.
Τώρα που σ’ έχασα σ’ αναζητώ,
πού να’ σαι αγάπη μου τους γλάρους ρωτώ.
Με χίλια κύματα και με πουλιά
σου στέλνω αγάπη μου χιλιάδες φιλιά.
Κάποιο πρωινό ξημέρωσε, ξημέρωσε,
έφυγες κι ο πόνος με μαχαίρωσε.

Ήσουν ο ήλιος μου κι η χρυσαυγή,
έφυγες κι έσβησε το φως απ’ τη γη,
ήσουν τ’ αστέρι μου το φωτεινό,
σ’ έχασα ταίρι μου και τώρα πονώ.
Κάποιο πρωινό στον Πειραιά, στον Πειραιά,
έφυγες καρδιά μου για την ξενιτιά.

Ο Πάνος Γαβαλάς, με την Ρία Κούρτη σε δεύτερη φωνή ερμηνεύουν και το τρίτο τραγούδι. Το τραγούδι δισκογραφήθηκε επίσης το 1963 και έχει τίτλο «Στο έρημο λιμάνι»

Μια νύχτα με τη βάρκα μου
θα φύγω και θα ψάξω,
θα φύγω και θα ψάξω,
ένα λιμάνι έρημο
κάπου να βρω ν’ αράξω.

Μέσ’ στο έρημο λιμάνι
που το κύμα δεν το πιάνει
με τη βάρκα μου θ’ αράξω
και τον πόνο μου θα κλάψω.

Θα σύρω επάνω τα κουπιά
στην πλώρη θα καθίσω,
στην πλώρη θα καθίσω.
Και της καρδιάς μου τον καημό
πικρά θα τραγουδήσω.

Μέσ’ στο έρημο λιμάνι
που το κύμα δεν το πιάνει
με τη βάρκα μου θ’ αράξω
και τον πόνο μου θα κλάψω.

——–

Καλή ακρόαση.