Ο Μάνος Χατζιδάκις για τους δημοσιογράφους
Πέρα από την τεράστια προσφορά του στην ελληνική μουσική, ο Μάνος Χατζιδάκις υπηρέτησε για 7 ολόκληρα χρόνια (1975-1982) το κρατικό ραδιόφωνο ως διευθυντής του Τρίτου Προγράμματος της ελληνικής ραδιοφωνίας.
Επί 2 και πλέον χρόνια (1978-1980), μέσα από τη ραδιοφωνική συχνότητα του Τρίτου, ο Χατζιδάκις εξέπεμπε τα περίφημα σχόλια του, τα οποία πολλές φορές τάραξαν τα λιμνάζοντα ύδατα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Πολλά από τα σχόλια αυτά κυκλοφόρησαν σε βιβλίο από τις εκδόσεις «Εξάντα» («Τα σχόλια του Τρίτου», 1η έκδοση 1980)
Σε ένα από τα σχόλια αυτά ο Χατζιδάκις μιλάει για τους δημοσιογράφους και την «περιλάλητη» όπως την ονόμαζε «δικτατορία του Τύπου»:
«Είναι γνωστό πως μες στον τόπο μας τα τελευταία τούτα χρόνια, ζούμε μια νέα δικτατορία που ακμάζει κι εκμεταλλεύεται τις συμπλεγματικές δημοκρατίες του καιρού μας: Την λεγομένη, της Τετάρτης Εξουσίας. Την περιλάλητη δικτατορία του Τύπου.
Και ο δημοσιογράφος, ο ανώτατος άρχων.
Ανδροπρεπής σαν την κολώνια «Μπρουτ», καθορίζει τιμές, αξίες και εισόδους στο χώρο της αθανασίας, με αυθαίρετες προδιαγραφές που τις χαράζουν ιεροφάντες της μετριότητας και της ανυπαρξίας. Και να περίπου ένας ιερός κανονισμός που καθορίζει τα πλαίσια μέσα στα οποία κινείται η Δημοσιογραφία και η απαράβατη δεοντολογία της.
Ο Δημοσιογράφος είναι και Ποιητής.Ο Ποιητής αμφισβητείται αν τύχει να μην είναι και Δημοσιογράφος.
Ο Δημοσιογράφος είναι και Θεατρικός συγγραφέας.Ο Θεατρικός συγγραφέας δεν είναι αποδεκτός αν τύχει και δεν είναι Δημοσιογράφος.
Ο Δημοσιογράφος είναι, μπορεί να είναι και σκηνοθέτης του θεάτρου και του κινηματογράφου.
Ο Σκηνοθέτης χλευάζεται, αν δεν είναι και δημοσιογράφος.
Ο Δημοσιογράφος είναι και τεχνοκρίτης και μουσικοκριτικός – κατά κανόνα.Τεχνοκρίτης και μουσικοκριτικός δεν υπάρχει χωρίς να είναι δημοσιογράφος.
Ο Δημοσιογράφος μπορεί να είναι και πολιτικός σχολιαστής. Πολιτικός σχολιαστής δεν γίνεται χωρίς ταυτότητα δημοσιογράφου.
Ο Δημοσιογράφος είναι και εκφωνητής και τηλεοπτικός παρουσιαστής, για κάθε θέμα. Κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό.Τηλεοπτικός παρουσιαστής, εκφωνητής κι εν γένει τηλεοπτικός παράγων δεν γίνεται χωρίς νάναι δημοσιογράφος.
Ο Δημοσιογράφος είναι ιερός.Τα ιερά, δεν είναι ιερά αν δεν υπηρετούν δημοσιογράφους και δημοσιογραφικά.
Και τέλος:
Ηθικόν, ό,τι έχει ελευθέρας και δημοσιογραφικόν.
Αληθές, ό,τι μας φανερώνουν των εφημερίδων οι γραφές και Εθνικόν, ό,τι αληθές για τις εφημερίδες και ηθικόν.
Θα πείτε, δεν υπάρχουν άξιοι και συμπαθείς δημοσιογράφοι; Και άξιοι υπάρχουν και αξιόλογοι και συμπαθείς και τίμιοι. Κι είναι και οι περισσότεροι. Όμως δεν καθορίζουν την ταυτότητα της τάξης τους. Είτε γιατί δεν δίνουν σημασία, είτε γιατί περιφρονούν τη λειτουργία των ολίγων, χωρίς να λογαριάζουν το κακό που ολοένα μεγαλώνει απ’ τους παρείσακτους αυτούς ολίγους. Ή πες ακόμη, συνήθισαν το κακό και δεν το λογαριάζουνε σημαντικό για ν’ αμυνθούν και για να ξεχωρίσουν τις ευθύνες τους. Κι ίσως ακόμη να φοβούνται οι πολλοί, τη δύναμη που έχουν οι ολίγοι σαν πράττουν επισήμως το κακό. Όπως και νάναι, ψέγουμε τους λίγους κι όχι τους πολλούς. Κι ας σταματήσει η υστερική ευαισθησία, μέσα στην οποία προστατεύονται με άνεση οι λίγοι και οι κακοί. Καμιά ομάδα, καμιά τάξη, κανένα επάγγελμα δεν είναι ιερό. Όλα περιέχουν μέσα τους και το καλό και το κακό. Κι αυτό είναι άλλωστε το φυσικό».
Μάνος Χατζιδάκις, «Τα σχόλια του Τρίτου» (εκδ. Εξάντας).
via:kefaloniaphotonews.gr
Αρκετά χρόνια αργότερα,τον Σεπτέμβριο του 1987, ο Μάνος Χατζιδάκις καταγγέλλει σε δημόσια εκδήλωση (Καλλιμάρμαρο στάδιο, συναυλία της Νάνας Μούσχουρη) την πιο ακραία μορφή της φασίζουσας δημοσιογραφίας, την εφημερίδα «Αυριανή», από τις μεθόδους της οποίας προέκυψε ο όρος «αυριανισμός», που σημαίνει πλέον, την μέχρι εξουδενώσεως συκοφαντική διά του Τύπου σπίλωση, κάθε ιδεολογικού και πολιτικού αντιπάλου.
Λεπτομέρειες για την μάχη του Μάνου κατά του αυριανισμού υπάρχουν στην επίσημη ιστοσελίδα για τον Μάνο Χατζιδάκι, ενώ ένα πολύτιμο ηχητικό ντοκουμέντο με την φωνή του Μάνου έχει ανεβάσει ο Φώτης Παπαδόπουλος στις «ανασκαφές του Φυσιοδίφη»
Φακελάκι
What smilies can I use?
Allu Fun Marx: Αριστερά ...στη Blogoslovakia 
Φοβερό θέμα! Φοβερές δυνατότητες για πολλή κουβέντα. Φοβερός ο Μάνος! Φοβερός κι εσύ! Επιμένεις στο λακωνίζειν; 😉
Δικτατορία του Τύπου.
Αυριανισμός.
Όρια.
Κράτος.
Νόμοι.
Θεσμοί και σύμβολα.
Τι σκ… είναι επιτέλους ανεξαρτησία και ελευθερία του Τύπου ή ελευθερία της Τέχνης;
Στο όνομα της ελευθερίας και της ανεξαρτησίας, έγιναν οι μεγαλύτερες παραβιάσεις. Στο όνομα της ελευθερίας κάποιοι έχουν ασυλία. Είναι ελευθερία αυτό; Μεγάλη κουβέντα ανοίγεις και πολύ ενδιαφέρουσα.
Ευτυχώς-και το εννοώ- πρόλαβε και «έφυγε» νωρίς.
«Και άξιοι υπάρχουν και αξιόλογοι και συμπαθείς και τίμιοι. Κι είναι και οι περισσότεροι. » αν δεν υπήρχε αυτη η φράση, το κείμενο θα ήταν σαν να είχε γραφτεί σήμερα. Αλλά σήμερα οι αξιόλογοι είναι ελάχιστοι.
βιαστηκες λίγο. την παρασκευή δεν θα έπρεπε να το ανεβάσεις; ή δεν κάνουμε επετειακά εδώ;
άγγιξες πολύ ευαίσθητη χορδή -σε ό,τι με αφορά τουλάχιστον…
(και να σκεφτείς πως οι κασέτες από τα προγράμματα του Τρίτου, μεταξύ των οποίων και η Λιλιπούπολη καταστράφηκαν από τους ανίδεους…).
Μπράβο για το ποστ!
Τα Σχόλια του Τρίτου τα έχω κι εγώ στην καινούρια όμως έκδοση με το cd και τα ηχογραφημένα σχόλια. Είναι εξαιρετικά επίκαιρα.
Αυτό όμως με το οποίο έπαθα πλάκα είναι ο αυριανισμός της Αυριανής στο απόκομμα-αναζήτηση χαφιέδων. Δεν ξέρω ποια είδους τιμωρία θα ήταν κατάλληλη – το χειρότερο είναι ότι, νομίζω, δεν τιμωρήθηκαν καν.
«…Καμιά ομάδα, καμιά τάξη, κανένα επάγγελμα δεν είναι ιερό. Όλα περιέχουν μέσα τους και το καλό και το κακό»
και μόνο αυτές οι δύο αράδες αρκούν
τις διαβάσαμε;
οκ
τις καταλάβαμε;
τότε πάσο
Οι κύριοι του αποκόμματος που ήθελαν να μαζέψουν στοιχεία για την «αφεντιά του» Μάνου Χατζιδάκι, μπορούν να… αρνηθούν το πιο πάνω γεγονός αφού αναζητούν στοιχεία για κάποιον ύποπτο τύπο ονόματι… Μάνος ΧατζιδάκΗς.
Να πιστέψω ότι δεν ήξεραν ή ότι δεν σεβάστηκαν το γεγονός ότι ο Χατζιδάκις έγραφε το όνομα του με Ι .
Τι ωραίο και καίριο post! Εμένα με άγγιξε και η γλώσσα του Χατζιδάκι, ακόμα και στον προφορικό λόγο του στο Καλλιμάρμαρο, ακόμα και όταν κράζει. Κι από την άλλη, ο εύκολος, κατινίστικος λόγος της Αυριανής να ξεκινάει την εποχή του εύκολου, του ασήμαντου, του δημοσιογραφικού, του «στο περίπου».
ενδιαφέρουσες οι απόψεις του Χατζιδάκι την εποχή της μεταπολίτευσης για την «δικτατορία του τύπου»
θα ήταν ενδιεφέρον να αναζητήσει κανείς και τις απόψεις του συνθέτη και για την «άλλη» δικτατορία…αυτή ντε των κολονέλων
Εύγε για το ποστ. Την είχε την «ματιά στο βάθος των πραγμάτων» ο Χατζιδάκις. Και δεν δίσταζε και να τα πει…
επικαιρος οσο ποτε!!!
μπραβο που τον θυμηθηκατε!!!!
για μενα, η σημαντικοτερη προσωπικοτητα που εβγαλε η Ελλαδα.
περα απο την μεγαλη τεχνη του, η σταση ζωης του στα πολιτιστικα πραγματα της ελλαδας ηταν αυτο για το οποιο τον εκτιμουσα και εκτιμω.
για τον μοναδικο που εχω πει τη φραση » ΛΕΙΠΕΙ »
αν και πιστευω στις μερες μας δεν θα ασχολιοταν μονο με τον ξεδιαντροπο φασισμο της τοτε αυριανης αλλα για τον συγχρονο καλυμμενο φασισμο που εχει απλωθει.
Δεν ξέρω αν μπορώ να πω κάτι παραπάνω! Ευχαριστώ για την υπενθύμιση για τις 15…Δεν διάβασα ποτέ μου την Αυριανή, αλλά είχα ακούσει για τη λάσπη που του έριχνε…Και, απλά να πω ότι έχω «λιώσει» σε βινίλιο πολλούς από τους δίσκους του, και τώρα σε cd – το πρώτο cd που πήρα δώρο στο γιό μου ήταν η «Λιλιπούπολη» και την ακούει ακόμα…
Ποιός είναι αυτός ο ΧατζΗδάκΗς;;; Απ’ ό,τι θυμάμαι πρέπει να ήταν ένας δημοσιογράφος που έπαιζε και πιάνο….
ο Μάνος έμεινε τα ραδίκια φεύγουν. αυτά για τους «in» συνθέτες.
Πολύ καλό, A.F.M.
Ο δημοσιογράφος είναι και μπλόγκερ. Ο μπλόγκερ πρέπει να είναι ΚΑΙ δημοσιογράφος;
Καήκαμε!
Ευτυχως , που οταν με ρωτησε , δεν ξεγελαστηκα να πω «δημοσιογραφος»…..ή και «γιατρος» και «σημαιοφόρος» , που συνηθιζα να λεω οταν με ρωτουσαν , τι θα γινω , σαν μεγαλωσω ….
Ακομη , ευτυχως , που δεν διαβαζα ποτε «Αυριανη» , μηπως και εκανα καμμια …μαλακια και εγραφα για την …..»επαφη μου» μαζι του….
……………..
«…..Όπως και νάναι, ψέγουμε τους λίγους κι όχι τους πολλούς. Κι ας σταματήσει η υστερική ευαισθησία, μέσα στην οποία προστατεύονται με άνεση οι λίγοι και οι κακοί. Καμιά ομάδα, καμιά τάξη, κανένα επάγγελμα δεν είναι ιερό. Όλα περιέχουν μέσα τους και το καλό και το κακό. Κι αυτό είναι άλλωστε το φυσικό….».
….Γλύκανε η ψυχη μου αποψε , μ’αυτα τα λογια καλε μου AFM ……Γλύκανε….
Εύγε….
Mαριάννα: μη σε περιορίζει το «λακωνίζειν»… Αυτό ήταν για τις ανάγκες ενός ποστ μόνο. Εκφράσου ελεύθερα όπως ξέρεις σαν γνήσια εκπρόσωπος των «εκφραστών»
Απείροτας: Το κενό που αφήνουν όμως φεύγοντας αυτοί οι άνθρωποι δεν αναπληρώνεται ποτέ…
Кроткая : δεν σκέφτηκα να το κάνω επετειακό…Για την Παρασκευή θα κάνουν άλλοι αφιερώματα φαντάζομαι. Μπορεί κι εγώ… Ο Χατζηδάκις είναι ανεξάντλητος
Enteka: Καμιά τιμωρία δεν υπήρξε. Κρατικές διαφημίσεις έπαιρνε η αυριανή επί Πασοκ, κρατικές διαφημίσεις παίρνει και επί ΝΔ.
Κλέλια: Όταν μιλάμε για την Αυριανή, να ξεχνάς αμέσως την λέξη σεβασμός. Η ορθογραφία του ονόματος τους μάρανε. Αν πας στην σελίδα του Χατζιδάκι και δεις ένα άλλο απόκομμα της Αυριανής για τον Χατζιδάκι, θα καταλάβεις για το τι εστί Αυριανή και Αυριανισμός
dirtyjazz : Αν υπήρχε κάτι μεμπτό για την στάση του Χατζιδάκι στην διάρκεια της χούντας, είμαι σίγουρος ότι η αυριανή θα το πρόβαλλε αρκούντως και δεν θα έψαχνε να βρει μάρτυρες και ψευδομάρτυρες
Lonesome_Cowboy: Η γλώσσα του μ΄αρέσει και μένα. Και η φωνή του το ίδιο. Έχει μια παιδικότητα.
Pikei: Όχι, δεν δίσταζε να τα πει. Την στιγμή που πάρα πολλοί σιωπούσαν από φόβο ή από μικροκομματικό συμφέρον.
μούργος : Εγώ, δεν θα πω ότι είναι η σημαντικότερη προσωπικότητα που έβγαλε η Ελλάδα, για να μην αρχίσει πάλι κανένα δημοψήφισμα Χατζιδάκις ή Θεοδωράκης. Αλλά σίγουρα είναι από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας και μια από τις κορυφαίες στο χώρο της μουσικής.
natassaki Toν εκπαιδεύεται πολύ καλά τον Άκη με τέτοια ακούσματα…
🙂
Μαύρε Γάτε: Πιθανολογώ ότι επίτηδες έγραφαν στην αυριανή το όνομα του με δύο ήτα.
Ήθελαν να μειώσουν την «αφεντιά του»
Roidi Οι «in» συνθέτες του σήμερα θα είναι σίγουρα «out» σε συντομότατο χρόνο
Dolly: Thanks
Πάνο: Σκέφτεσαι να γίνει σύνθημα το «μπλόγκερ, αλήτες, ρουφιάνοι»;
Silia: Είσαι πολύ τυχερή που τον συνάντησες
το χατζιδάκιαμ θεοδωράκιαμ το θυμάται κανείς?
τις φωτογραφίες με τον μακαρέζο μήπως?
την διεύθυνση του χουντικού φεστιβαλ θεσσαλονίκης?
τον αυτοεξορισμό στη νεα υόρκη λόγω φορολογικών εκκρεμοτήτων από 1967 ως 1972?
πάλι ο κακός θα γίνω?
O Χατζιδάκις είναι μοναδικός και ανεξάντλητος (ευχαριστώ για την παραπομπή…). Ανέβασα και δεύτερο βίντεο με σχόλιά του περί Εξαρχείων, ονείρων κλπ και θα προσπαθήσω για ένα ακόμη αν και η αναζήτηση υλικού προς δημοσίευση (ειδικά αν έχεις στα χέρια σου κάποιο μικρό «αρχείο» )είναι δύσκολη ιστορία-τι να πρωτοδιαλέξεις; Στην ιστορία με την Αυριανή τον ενοχλούσε νομίζω κυρίως η σχέση του «αυριανισμού» με την κυβέρνηση μέσω των «φιλοαυριανικών» στελεχών της. Αν ζούσε σήμερα θα είχε πολλά πράγματα να πει γι’ αυτά που συμβαίνουν στην πολιτική και στην κοινωνία παγκοσμίως. Σίγουρα δεν θα του άρεσε που ακούγονται τραγούδια του στις αποβάθρες του Μετρό. Νομίζω επίσης πως θα ήταν με τους φοιτητές κι όχι με τη Μαριέτα!
Προσωπικά, τον έχω συνδυάσει με τις Όρνιθες και τη Τζοκόντα, μ’ αυτές τις μουσικές (είχε ο πατέρας μου τους δίσκους στα 1972, ήμουν 5 και μου΄χε κάνει εντύπωση η Μόνα Λίζα στο εξώφυλλο-με ψιλοτρόμαζε η μούρη της-αλλά η μουσική με την ορχήστρα με οδηγούσε στο πρώτο φανταστικό ταξίδι μέσω των ήχων)…Αυτά Μαρξ, είναι και αργά! Να’ σαι καλά.
DirtyJazz:
Το«χατζιδάκια μ’, θοδωράκια μ’» , όπως είναι προφανές, αλλά και όπως έχει εξηγηθεί και από τον Σαββόπουλο σε συνέντευξή του, δεν αναφέρεται στον Μάνο και το Μίκη, αλλά στους νεώτερους (τότε) συνθέτες της γενιάς της δικής του που προσπάθησαν να κάνουν μουσική αλά Χατζιδάκι ή αλά Θεοδωράκη. Τα «χατζιδάκια και τα θοδωράκια» είναι οι μιμητές λοιπόν και όχι τα πρότυπα.
Για τα υπόλοιπα ( μη ενεργό ανάμειξη στον αντιχουντικό αγώνα, φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, φωτογραφία με Μακαρέζο) μπορούμε να διαβάσουμε την δικιά του άποψη στο επίσημο site για τον Μάνο:
Φώτη, το έγραψα και στο blog σου, ότι οι «ανασκαφές του φυσιοδίφη» χτύπησαν αδαμαντωρυχείο και βγάζεις κάθε τόσο διαμαντάκια.
🙂
νανουριζόμουν με την μουσική του,
είχα την ευλογία να τον γνωρίζω,
δυνάμωσα με το ήθος που δίδασκε υπάρχοντας απλώς, λάτρεψα τις αντιφάσεις του-αυτές που συνιστούν τους σπάνιους πηγαίους και χαρισματικούς Ανθρώπους και ό,τι «παράδοξο» δικό του κρίνεται τώρα, φαντάζει ξέρετε ελάχιστο μπροστά στην ομορφιά.
που φορέας της και δημιουργός ήταν.
Ο Κύριος Μάνος Χατζιδάκις.
ευχαριστώ A.F.M.
Envain: γράψε στο blog σου για την «ευλογία» που είχες να τον γνωρίσεις. Ξέρω ότι είναι πολύτιμες τέτοιες εμπειρίες, αλλά μη τις κρατάς «τσιγκούνικα» μόνο για σένα.
Μοιράσου τες
🙂
Μαρξ, αυριανίζεις…
Λυκάων: Αυριανίζω;
Δηλαδή, σύμφωνα με τον ορισμό μου,
«συκοφαντώ και σπιλώνω μέχρι εξουδενώσεως κάθε ιδεολογικό και πολιτικό μου αντίπαλο; »
Πώς το είπε εκείνος ο Πιραντέλο(ς);
«Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε»
Με πρόλαβαν άλλοι. Ήθελα απλά να τονίσω πόσο επίκαιρο είναι το σχόλιο του.
‘Ελεγε ο Mάνος: Κληρονόμησα από τη μητέρα μου «όλους τους γρίφους που από παιδί μ’ απασχολούν και μέχρι σήμερα κάνω προσπάθειες να τους λύσω. Χωρίς τους γρίφους της δεν θα ‘μουν ποιητής…».
Στο σπίτι του, σ’ ένα παράθυρο της κουζίνας του έβαλε ένα τσίγκο για να ακούει τη μουσική της βροχής. Γράφει ο ίδιος το 1980: «Τώρα που ζω με τον εαυτό μου βαθειά και απόλυτα, θέλω να μάθω ο ίδιος ποιός υπήρξα, τι σκέφθηκα, πως έζησα και τι είναι αυτό που συνθέτει την μελλοντική απουσία μου».
Α ρε Θεέ… τι εγωκεντρισμό έχεις! Όλους για πάρτη σου… Μα όλους;
Δυστυχώς δεν τον έζησα τον Μάνο, όντας ακόμα στην Αλβανία.
Εκτός φυσικά από όλα αυτά τα καλά και άγια πράγματα, πες μου σε παρακαλώ αν είναι αλήθεια ή φήμη η παρακάτω κουβέντα που αποδίδεται στον Μάνο:
Οι διανοούμενοι είναι ή αριστεροί ή ομοφυλόφιλοι. Εγώ πάντως, ουδέποτε υπήρξα κομουνιστής!
«Λυκάων: Αυριανίζω;
“Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε”»
Όχι μωρέ… Αστειεύτηκα που κάλεσες τον Envain να γράψη τις αναμνήσεις του από το Μ.Χ., κάνοντας μεταφορά με σατιρική διάθεση στο παρατεθέν απόκομμα της Αυριανής.
Ότι είσαι ευφυής αυτό δεν αμφισβητείται, όμως νόμιζα ότι έχεις και χιούμορ.
Κρίμα πήγε άπατο το αστειάκι…
Τin Man: Ξαναπέστο κι ας σε πρόλαβε άλλος. Ο Μάνος παραμένει επίκαιρος πάντα.
Μαριάννα : Πολύ όμορφα τα αποσπάσματα που έβαλες…Thanks
Ν. Αgo : Νομίζω ότι έχει πει κάτι παρόμοιο σε κάποια συνέντευξή του. Δεν θυμάμαι πού και με ποιά αφορμή το είπε.
Λυκάων : Τό’καψα το αστείο, πράγματι.
Αλλά αν έκανες ένα quote από το δικό μου comment και από κάτω έγραφες το δικό σου, θα το καταλάβαινα ευκολώτερα…
Όλα καλά λοιπόν
🙂
Ρε παιδιά, θα γίνουν πρόωρες εκλογές στη Λιλλιπούπολη;